Φυσιολογικά μετά την κατάποση, η τροφή κατεβαίνει διαμέσου του οισοφάγου στο στόμαχο, όπου αναμιγνύεται με ένζυμα και γαστρικό υγρό. Μια βαλβίδα (σφιγκτήρας) μεταξύ του οισοφάγου και του στομάχου εμποδίζει αυτό το καυστικό μείγμα να ξαναγυρίσει στον οισοφάγο. Η παλινδρόμηση οξέος είναι η ροή του οξέος του στομάχου και, μερικές φορές τροφής από το στομάχι προς τον οισοφάγο. Η παλινδρόμηση μπορεί να προκαλέσει επώδυνη αίσθηση καψίματος στο κέντρο του θώρακά. Η παλινδρόμηση οξέος είναι συνήθης και οι περισσότεροι άνθρωποι την αντιμετωπίζουν κατά καιρούς, ειδικά μετά την κατανάλωση πικάντικων ή λιπαρών τροφών ή μετά την κατανάλωση μεγάλων γευμάτων. Το υπερβολικό βάρος ή η εγκυμοσύνη μπορεί επίσης να προκαλέσει παλινδρόμηση οξέος. Η περιστασιακή καυσαλγία μπορεί να αντιμετωπιστεί εύκολα και συνήθως δεν είναι κάτι ανησυχητικό.
Τι είναι η ΓΟΠΝ;
Η ΓΟΠΝ, ή γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσος, χαρακτηρίζεται από συχνά επεισόδια παλινδρόμησης οξέος που απαιτεί τακτική αντιμετώπιση για την πρόληψη μόνιμων βλαβών στον οισοφάγο. Στη ΓΟΠΝ, η βαλβίδα μεταξύ του στομάχου και του οισοφάγου – που ονομάζεται κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας ή ΚΟΣ – εξασθενεί, επιτρέποντας στο οξύ του στομάχου να παλινδρομεί προς τα πίσω στον οισοφάγο σε τακτική βάση. Με την πάροδο του χρόνου, το οξύ μπορεί να προκαλέσει μόνιμες αλλαγές στον βλεννογόνο του οισοφάγου, μια κατάσταση γνωστή ως οισοφάγος Barrett που σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του οισοφάγου.
Πώς μπορώ να καταλάβω αν έχω ΓΟΠΝ ή απλώς παλινδρόμηση οξέος;
Η ΓΟΠΝ τείνει να εμφανίζεται σε τακτική βάση, συνήθως αρκετές φορές την εβδομάδα. Εάν έχετε παλινδρόμηση οξέος σε τακτική βάση – ακόμη και μερικές φορές το μήνα – θα πρέπει να αξιολογηθείτε για να βεβαιωθείτε ότι ο οισοφάγος σας είναι υγιής και για να λάβετε θεραπεία που μπορεί να είναι πιο αποτελεσματική από τα προϊόντα για την καυσαλγία χωρίς ιατρική συνταγή (αντιόξινα). Μια ενδοσκόπηση μπορεί να παρέχει εικόνες και βίντεο του εσωτερικού του οισοφάγου σας και του ΚΟΣ και να θέσει τη διάγνωση.
Πώς αντιμετωπίζονται η παλινδρόμηση οξέος και η ΓΟΠΝ;
Η ήπια και περιστασιακή καυσαλγία μπορεί να αντιμετωπιστεί με αντιόξινα ή αντιεκκριτικά φάρμακα που μειώνουν την έκκριση οξέος από το στόμαχο. Η ΓΟΠΝ απαιτεί τακτική θεραπεία σε συνεννόηση με τον ιατρό σας και σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και χειρουργική επέμβαση για την αποκατάσταση του ΚΟΣ..
Τι αυξάνει τον κίνδυνο ΓΟΠΝ;
- Παχυσαρκία
- Εγκυμοσύνη
- Κατάκλιση μετά το φαγητό
- Κατανάλωση τροφίμων όπως (κορεσμένα λιπαρά, σοκολάτα, αλκοόλ, καφές, σφολιάτες, μέντα, μεταξύ άλλων.)
- Κάπνισμα
Πώς διαγνώσκουμε τη ΓΟΠΝ;
Συχνά η διάγνωση της ΓΟΠΝ γίνεται με βάση τα κλινικά σας συμπτώματα. Για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση ωστόσο και για να αναζητήσουμε τυχόν επιπλοκές, συχνά διενεργείται γαστροσκόπηση, σπανιότερα ακτινογραφία οισοφάγου/στομαχου ή/και μια εξαιρετικά εξειδικευμένη εξέταση 24ωρης καταγραφής του pH του οισοφάγου (pHμετρία).
Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές της ΓΟΠΝ;
Με την πάροδο του χρόνου, η παλινδρόμηση οξέος μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στον βλεννογόνο του οισοφάγου, μια κατάσταση γνωστή ως οισοφάγος Barrett. Αν δεν αντιμετωπιστεί σωστά αυτές οι αλλαγές μπορούν να εξελιχθούν και να μετατραπούν σε καρκίνο του οισοφάγου. Η χρόνια φλεγμονή μπορεί επίσης να οδηγήσει σε αιμορραγία από έλκη στον οισοφάγο ή δυσκολία στην κατάποση, λόγω στένωσης στο κάτω μέρος του οισοφάγου.
Η χρόνια ΓΟΠΝ μπορεί επίσης να οδηγήσει σε συμπτώματα και παθήσεις του αναπνευστικού, όπως χρόνιος βήχας, βραχνάδα, πολύποδες φωνητικών χορδών ή άσθμα.
Πώς μπορούμε να διαχειριστούμε τη ΓΟΠΝ;
Η περιστασιακή παλινδρόμηση οξέος ανταποκρίνεται στη διατροφή και την τροποποίηση του τρόπου ζωής και τα απλά αντιόξινα χωρίς ιατρική συνταγή. Εάν τα συμπτώματα είναι πιο χρόνια, τότε οι αναστολείς αντλίας πρωτονίων που μειώνουν σημαντικά το γαστρικό οξύ είναι η θεραπευτική επιλογή. Σε ορισμένα άτομα με πιο προχωρημένα συμπτώματα, επεμβατικές ενδοσκοπικές ή χειρουργικές παρεμβάσεις μπορεί να επιφέρουν λυση των συμπτωμάτων.
