Δυσπεψία
Η δυσπεψία χαρακτηρίζεται από πόνο στο στομάχι, αίσθημα πληρότητας ή φούσκωμα κατά τη διάρκεια και μετά τα γεύματα. Τα αίτιά της μπορεί να είναι συγκεκριμενες παθήσεις όπως έλκος στομάχου ή δωδεκαδακτύλου, χολολιθίαση κλπ. Αρκετά συχνά ωστόσο συμβαίνει να μην μπορεί να βρεθεί προφανής αιτία οπότε χαρακτηρίζεται σαν λειτουργική δυσπεψία.
Τι είναι λειτουργική δυσπεψία;
Πόσο συχνή είναι η λειτουργική δυσπεψία;
Η λειτουργική δυσπεψία είναι μια πολύ συχνή πάθηση. Υπολογίζεται ότι 15-20% των ανθρώπων που αναζητούν ιατρική βοήθεια έχουν συμπτώματα δυσπεψίας.
Συμπτώματα και αίτια
Τα συμπτώματα της δυσπεψίας είναι σποραδικά: Έρχονται και παρέρχονται χωρίς σαφείς λόγους και είναι δύσκολο να πούμε εάν κάτι συγκεκριμένο τα κάνει καλύτερα ή χειρότερα. Ενώ η λειτουργική δυσπεψία είναι χρόνια μπορεί να εξαφανιστεί για λίγο και στη συνέχεια να επιστρέψει για άγνωστους λόγους. Για να διαγνωστεί, πρέπει να εχετε συμπτώματα τους τελευταίους τρεις μήνες και επίμονα για τουλάχιστον έξι μήνες.
Πρέπει να έχετε επίσης περισσότερα από ένα από τα ακόλουθα συμπτώματα:
- Επιγαστρικός πόνος. Αυτός είναι πόνος στην άνω κοιλιακή χώρα κάτω από το θώρακα.
- Φούσκωμα στο στομάχι. Αισθήματα άβολης πίεσης ή πληρότητας στην κοιλιά σας, ειδικά μετά το φαγητό.
- Πρώιμος κορεσμός. Χορταίνετε με μικρότερη ποσότητα τροφής σε σχέση με παλαιότερα.
- Ναυτία και έμετος. Σε σοβαρές περιπτώσεις, η πληρότητα και η απώλεια της όρεξης μπορεί να εξελιχθούν σε πραγματική ναυτία ή έμετο.
Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι λειτουργικής δυσπεψίας;
Ορισμένοι ειδικοί στον τομέα της υγείας ταξινομούν τα συμπτώματα της λειτουργικής δυσπεψίας σε δύο κατηγορίες:
Το σύνδρομο επιγαστρικού πόνου αναφέρεται μόνο σε εκείνα τα συμπτώματα που σχετίζονται με πόνο στην άνω κοιλιακή χώρα.
Το σύνδρομο μεταγευματικής δυσφορίας αναφέρεται μόνο σε εκείνα τα συμπτώματα που εμφανίζονται μετά το φαγητό, όπως πρώιμη πληρότητα, φούσκωμα και ναυτία.
Τα συμπτώματα των ασθενών δεν εμπίπτουν απαραίτητα σε αυτές τις δύο κατηγορίες καθώς υπάρχουν πολλές παραλλαγές της νόσου
Τι προκαλεί τη λειτουργική δυσπεψία;
Ο όρος «δυσπεψία» παραπέμπει σε διαταραχή της διαδικασίας της πέψης. Δυστυχώς σαφής απάντηση για το αίτιο της λειτουργικής δυσπεψίας δεν υπάρχει καθώς εμπλέκονται διαταραχές διάφορων λειτουργιών όπως:
– Διαταραχή διαμονής/κένωσης στομάχου. Φυσιολογικά το στομάχι διατείνεται κατά τη λήψη τροφής ωστέ να χωρέσει το φαγητό, αλλά σε μερικούς ανθρώπους, αυτή η λειτουργία μπορεί να επηρεαστεί, οδηγώντας σε μια συνεχή αίσθηση πληρότητας. Τα σήματα που λένε στο στομάχι σας να αδειάσει την τροφή στο λεπτό έντερο σας μπορεί επίσης να είναι μειωμένα (γαστροπάρεση). Αυτό μπορεί να προκαλέσει συσσώρευση αέρα.
– Τροφικές αλλεργίες. Εάν έχετε μια αδιάγνωστη τροφική αλλεργία, θα μπορούσε να προκαλεί μια φλεγμονώδη απόκριση στο πεπτικό σας. Μερικοί άνθρωποι με λειτουργική δυσπεψία έχουν αυξημένο αριθμό λευκών αιμοσφαιρίων, γεγονός που υποδηλώνει ότι το ανοσοποιητικό σύστημα του εντέρου είναι ενεργοποιημένο. Μερικοί επίσης αναφέρουν μόνοι τους τροφικές ευαισθησίες, ιδιαίτερα στο σιτάρι. Μια αλλεργική απόκριση θα μπορούσε να εξηγήσει συμπτώματα ναυτίας, αερίων και φλεγμονής. Η φλεγμονή μπορεί να είναι η αιτία του φουσκώματος και του πόνου.
- Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού. Αυτή η κοινή βακτηριακή λοίμωξη μπορεί να προκαλέσει χρόνια φλεγμονή (γαστρίτιδα) καθώς και να διαβρώσει το βλεννογόνο του στομάχου. Η λοίμωξη από ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού πρέπει να αναζητάται πριν τεθεί η διάγνωση της λειτουργικής δυσπεψίας. Μερικοι ασθενείς με συμπτώματα λειτουργικης δυσπεψίας βελτιώνονται μετά από θεραπεία για ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού.
- Σπλαγχνική υπερευαισθησία. Σε ορισμένους ανθρώπους το νευρικό σύστημα είναι υπερευαίσθητο. Αυτό οδηγεί σε αυξημένη αντίληψη ερεθισμάτων από το πεπτικό σύστημα καθώς και αυξημένη επίδραση του ψυχικού stress σε αυτό που έχει σαν αποτέλεσμα συνήθως σύσπαση του στομάχου ή/και του εντέρου. Η σύσπαση αυτή γίνεται αντιληπτή συνήθως σαν πόνος, στρίψιμο, τσίμπημα στην κοιλιακή χώρα κλπ.
Πώς γίνεται η διάγνωση της λειτουργικής δυσπεψίας;
Η διάγνωση της λειτουργικής δυσπεψίας στηρίζεται στη λήψη αναλυτικού ιστορικού από τον ιατρό και τον αποκλεισμό οργανικών παθήσεων με εξετάσεις όπως εξετάσεις αίματος, υπερηχογράφημα, γαστροσκόπηση, δοκιμασίες αναπνοής, μελέτη γαστρικής κένωσης κλπ
Εάν δεν υπάρχουν ενδείξεις οργανικής ασθένειας και τα συμπτώματά σας είναι επίμονα για τρεις μήνες ή περισσότερο τότε θα διαγνωστείτε με λειτουργική δυσπεψία.
Πώς αντιμετωπίζετε η λειτουργική δυσπεψία;
Εάν έχετε βρεθεί θετικός σε βακτηριακή λοίμωξη, θα λάβετε θεραπεία με αντιβιοτικά. Αλλά εάν η λειτουργική δυσπεψία επιμένει και δεν μπορεί να βρεθεί άλλη άμεση αιτία, οι υπόλοιπες θεραπευτικές επιλογές εστιάζονται στη διαχείριση των συμπτωμάτων.
Η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να περιλαμβάνει:
Μείωση οξέος: Τα κοινά συνταγογραφούμενα φάρμακα περιλαμβάνουν αναστολείς αντλίας πρωτονίων (PPIs) και αναστολείς των υποδοχέων Η2. Αυτά συνήθως συνταγογραφούνται για ένα ή δύο μήνες και στη συνέχεια γίνεται επαναξιολόγηση.
Προκινητικοί παράγοντες: Εάν κάτι επιβραδύνει ή μειώνει την κινητικότητά του στομάχου επιβραδύνοντας τη γαστρική κένωση, οι προκινητικοί παράγοντες μπορούν να βοηθήσουν. Αυτά τα φάρμακα βοηθούν το στομάχι να αδειάζει την τροφή στο λεπτό έντερο και μειώνουν την γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.
Χαμηλή δόση αντικαταθλιπτικών: Μερικοί άνθρωποι των οποίων τα συμπτώματα φαίνεται να σχετίζονται με ψυχικές διαταραχές επωφελούνται από μια κατηγορία φαρμάκων που είναι γνωστά ως τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά (TCAs). Αυτά τα φάρμακα, που χορηγούνται σε πολύ χαμηλότερες δόσεις από ό,τι χορηγούνται για τη θεραπεία της κατάθλιψης, μπορεί να βοηθήσουν στην καταπολέμηση της αντίληψης του πόνου και της δυσφορίας καθώς και στη ρύθμιση των ψυχολογικών παραγόντων.
Αλλαγή διατροφής: Αν και η διατροφή από μόνη της δεν είναι ένας σημαντικός παράγοντας για τη λειτουργική δυσπεψία, αν κάποιος συσχετίσει την εμφάνιση των συμπτωμάτων με τη λήψη συγκεκριμένων τροφών μπορεί να βελτιωθεί με την αποφυγή τους. Η κατανάλωση μικρότερων γευμάτων και το σχολαστικό μάσημα μπορεί επίσης να βοηθήσει.
Αλλαγές στον τρόπο ζωής: Μερικοί άνθρωποι διαπιστώνουν ότι η απώλεια βάρους, η περισσότερη άσκηση, ο επαρκής ύπνος και η μείωση των παραγόντων στρες στη ζωή τους βελτιώνει τα πεπτικά συμπτώματα.
Η λειτουργική δυσπεψία υποχωρεί ποτέ;
Μεταξύ εκείνων που αναζητούν ιατρική φροντίδα για τη λειτουργική τους δυσπεψία, μόνο το 20% αναφέρει μόνιμη ανακούφιση.
Πόσο διαρκεί η λειτουργική δυσπεψία;
Για τους περισσότερους ανθρώπους, είναι μια χρόνια πάθηση που έρχεται και φεύγει απεριόριστα, ανάλογα με πολλούς παράγοντες. Το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε είναι να προσπαθήσετε να διαχειριστείτε τα συμπτώματά σας όταν εμφανίζονται και να προσπαθήσετε να αναπτύξετε γνώση των τροφών, των παραγόντων στρες και των συνηθειών του τρόπου ζωής που επηρεάζουν τα συμπτώματά σας. Τα καλά νέα είναι ότι η λειτουργική δυσπεψία δεν είναι μια επικίνδυνη κατάσταση.
Πώς ζω με τη λειτουργική δυσπεψία;
Οι λειτουργικές διαταραχές όπως η λειτουργική δυσπεψία είναι πολύπλοκες. Συχνά αφορούν τον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα, τη διατροφή και τον τρόπο ζωής, καθώς και οργανικές αιτίες στο πεπτικό σας σύστημα. Οι ιατρικές εξετάσεις βοηθούν στον αποκλεισμό σοβαρών οργανικών παθήσεων και πρέπει να διενεργούνται πριν τεθεί η διάγνωση. Ο ιατρός σας θα βοηθήσει με φαρμακευτική αγωγή κατά περίπτωση ωστόσο εσείς είστε στην καλύτερη θέση για να παρατηρήσετε τι κάνει τα συμπτώματά σας καλύτερα ή χειρότερα. Καθώς δοκιμάζετε διαφορετικές θεραπείες και παρατηρείτε τι σας ενοχλεί, θα βρείτε τον δικό σας τρόπο να ζήσετε με τη λειτουργική δυσπεψία.
Πότε πρέπει να δω τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης;
Ζητήστε ιατρική βοήθεια εάν:
– Δεν έχετε εξεταστεί για γαστρεντερικές παθήσεις.
– Τα συμπτώματά σας αλλάζουν ή επιδεινώνονται αισθητά.
– Χάνετε άθελά σας βάρος.
